Tổng quan bệnh
Tổng quan bệnhbyminhpham@danka.vn

Tiền tiểu đường

Tiền tiểu đường là tình trạng đường huyết (glucose máu) cao hơn mức bình thường, nhưng chưa đạt ngưỡng để chẩn đoán xác định tiểu đường tuýp 2. Điều đáng lưu ý là hầu hết các trường hợp tiền tiểu đường không có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng rõ ràng nào.

Những người được chẩn đoán tiền tiểu đường có nguy cơ cao tiến triển thành tiểu đường tuýp 2, và đồng thời cũng tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch (liên quan đến tim và hệ tuần hoàn). Theo thống kê, tại Việt Nam, có khoảng 5,3 triệu người đang ở giai đoạn tiền tiểu đường và đối mặt với nguy cơ cao mắc tiểu đường tuýp 2

Nếu không có sự thay đổi lối sống một cách bền vững – bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, tăng cường hoạt động thể chất và giảm cân hợp lý – ước tính mỗi năm sẽ có khoảng 5-10% số người mắc tiền tiểu đường tiến triển thành tiểu đường tuýp 2.

Chẩn đoán Tiền tiểu đường

Bất kỳ xét nghiệm glucose nào (dù lúc đói hay không) cho thấy nồng độ đường huyết cao hơn mức bình thường đều cần được bác sĩ kiểm tra và đánh giá thêm. Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT) để có thông tin chẩn đoán chính xác hơn.

Tiền tiểu đường được xác định qua hai tình trạng chính:

  • Rối loạn dung nạp glucose (Impaired Glucose Tolerance – IGT): Đường huyết cao hơn bình thường sau khi ăn hoặc sau khi uống nước đường trong OGTT, nhưng chưa đạt ngưỡng tiểu đường.
  • Rối loạn đường huyết lúc đói (Impaired Fasting Glucose – IFG): Đường huyết lúc đói cao hơn bình thường, nhưng chưa đạt ngưỡng tiểu đường.

Hoàn toàn có thể mắc cả hai tình trạng Rối loạn đường huyết lúc đói (IFG) và Rối loạn dung nạp glucose (IGT) cùng lúc.

Các yếu tố rủi ro

Các yếu tố nguy cơ của tiền tiểu đường tương tự như các yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường loại 2 là:

Các yếu tố có thể thay đổi:

  • Thừa cân – đặc biệt là những người có lượng mỡ thừa quanh eo – có vòng eo lớn hơn 94cm đối với nam và lớn hơn 80cm đối với nữ
  • Không hoạt động thể chất
    Có lượng triglyceride (mỡ máu) cao và HDL-C (cholesterol tốt) thấp và/hoặc lượng cholesterol toàn phần và LDL cao
  • Bị huyết áp cao
  • Hút thuốc

Các yếu tố không thể thay đổi:

  • Có người thân cấp độ một mắc bệnh tiểu đường loại 2
  • Phụ nữ mắc Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
  • Phụ nữ bị tiểu đường khi mang thai (tiểu đường thai kỳ) hoặc sinh con to (trên 4,5kg)

Điều trị Tiền tiểu đường

Nếu bạn được chẩn đoán mắc tiền tiểu đường, việc điều trị bao gồm những thay đổi lối sống tương tự như khuyến nghị cho người được chẩn đoán mắc tiểu đường. Đối với hầu hết mọi người, điều này sẽ bao gồm hoạt động thể chất thường xuyên, ăn uống lành mạnh và nếu cần thiết, giảm cân.

Những người mắc tiền tiểu đường cũng có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn, vì vậy việc kiểm soát huyết áp, cholesterol và triglyceride trong máu cũng rất quan trọng.

Ăn uống khoa học: áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh để giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2

  • Giảm lượng năng lượng tiêu thụ (kilojoule)
  • Thưởng thức rau và trái cây hàng ngày
  • Chọn các loại protein nạc như thịt và gà đã loại bỏ mỡ, cá, trứng, các loại hạt, đậu và đậu phụ.
  • Nên ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ, có chỉ số đường huyết (GI) thấp , chẳng hạn như bánh mì và ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và trái cây.
  • Thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa như dầu ô liu nguyên chất hoặc bơ.
  • Hạn chế thực phẩm có nhiều đường, chất béo bão hòa và muối.
  • Tránh các loại đồ uống có nhiều đường như nước ngọt, nước ép, cà phê đá hoặc sữa có hương vị
  • Hạn chế uống rượu nếu bạn muốn uống.

Hoạt động thể chất thường xuyên: Hoạt động thể chất thường xuyên giúp cơ thể bạn sử dụng insulin tốt hơn và cảm thấy khỏe mạnh, cân đối. Hãy cố gắng dành ít nhất 30 phút hoạt động thể chất ‘cường độ vừa phải’ (như đi bộ nhanh hoặc bơi lội) vào hầu hết, nếu không muốn nói là tất cả, các ngày trong tuần hoặc ba buổi tập ‘cường độ mạnh’, mỗi buổi 20 phút mỗi tuần (như chạy bộ, tập thể dục mạnh). Kết hợp tập luyện sức bền hai lần một tuần để cải thiện hoạt động của cơ bắp, chẳng hạn như các bài tập tạ, nâng tạ hoặc sử dụng dây kháng lực.

Việc bắt đầu một chương trình tập luyện thường xuyên – và tuân thủ theo – thường sẽ dễ dàng hơn nhiều nếu bạn tham gia cùng một nhóm hoặc một người bạn có động lực để khuyến khích bạn tiếp tục. Tuy nhiên trước khi bắt đầu bất kỳ hoạt động thể chất mới nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Phòng ngừa chuyển biến thành tiểu đường tuýp 2

Việc chẩn đoán rối loạn chuyển hóa glucose không có nghĩa là bạn chắc chắn sẽ mắc tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, bạn có nguy cơ cao hơn từ 10-20 lần so với người có đường huyết bình thường.

Bằng chứng khoa học rõ ràng đã cho thấy, tiểu đường tuýp 2 có thể được ngăn ngừa ở 58% trường hợp trong nhóm dân số có nguy cơ cao (tiền tiểu đường) thông qua việc kết hợp giảm cân, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên.

Related Post